Relacja z egzaminu na świadectwo kwalifikacji UAVO - Aeroklub Gliwice, 27.03.2015r.

Budowanie dronów to duża przyjemność, jeszcze większa - latanie nimi i świadomość, że zbudowało się coś, co odrywa się od ziemi, reaguje prawidłowo na stery i w dodatku może robić fajne foty z powietrza. Ale trzeba sobie stawiać kolejne cele i je realizować. W ten dość naturalny sposób postanowiłem podejść do egzaminu do uzyskania świadectwa kwalifikacji operatora drona - UAVO. Jak niektórzy zapewne wiedzą, UAVO upoważnia do komercyjnego wykorzystania dronów. A ponieważ co raz więcej osób pyta o możliwość zrobienia zdjęć i filmów z powietrza i chce za to godnie zapłacić to czemu nie ;). Tak więc zapraszam na moją relację z egzaminu na UAVO, który odbył się w Aeroklubie Gliwickim w miniony piątek, czyli 27.03.2015r.

---

PRZECZYTAJ TAKŻE:

• Teoria na egzamin UAVO VLOS
• Jak zdobyć świadectwo kwalifikacji UAVO?

---

---

UWAGA: jeśli ktoś znajdzie siebie na moich zdjęciach i nie chce, żeby były tu publikowane - proszę dać znać formularzem kontaktowym po prawej stronie - usunę wybrane zdjęcia.

---

Na egzamin wybrałem sobie chyba najbrzydszy piątek marca: zimno, pochmurno, mokro, wietrzenie... Dodatkowo ten dzień nie zaczął się dobrze i nic nie zapowiadało, że dalej będzie lepiej. Z Krakowa do Gliwic jedzie się około 2h z uwzględnieniem korków szczególnie w Krakowie. Egzamin teoretyczny był zaplanowany na godzinę 10:00 zatem na luzie zaplanowałem wyjście z domu o 8:00. Pierwszy zonk - w aucie padł akumulator (nowy, ale tak rzadko jeżdżony, więc padł)... Pół godziny zeszło mi "pożyczenie" prądu od innego auta i co raz większy stres, że nie zdążę... Wsiadam, uruchamiam, wyruszam... Włączyłem Radio Kraków i pierwsza informacja jaka do mnie dotarła to... na węźle Balice II wjazdowym na autostradę A4 w stronę Katowic (czyli również Gliwic) wypadek i godzinny postój aut... Fuck! Włączam Mapy Google i gorączkowo poszukuję wjazdu na A4 innym węzłem... Jest! Jest inny, ominę! Tylko muszę nadrobić 5km przez miasto... w piątek rano gdy ruch największy... Jest 8:40, przejeżdżam pierwsze płatne bramki na A4. Mam 1h 20min do egzaminu i zaczyna lać deszcz, taki konkretny skracający widoczność do jakichś 100m. Super.

Nie będę pisał jak dotarłem do Aeroklubu Gliwickiego na 9:55, bo po co ;-P. Grunt, że zdążyłem ;). Egzamin teoretyczny odbywał się w salce wykładowej przy hangarze aeroklubowym. Pierwsze zaskoczenie po przyjeździe: nie jestem sam. No OK, nie liczyłem, że będę całkiem sam, ale w sumie nie spodziewałem się też takich tłumów. Może dlatego, że na przełomie kwietnia-maja 2015 (informacja od egzaminatora) ma wejść nowa ustawa w sprawie obowiązkowych płatnych szkoleń na UAVO - to by sporo wyjaśniało, bo szczerze mówiąc to był również powód, który i mnie zmotywował do podejścia do egzaminu już teraz. W końcu to 1000-1500zł w kieszeni (lub przeznaczone na nowe podzespoły lub cały dron a nie na szkolenie).

Na sali 30-parę osób z całej Polski: Szczecin, Poznań, Wrocław, Kraków. Ludzie jechali całą noc, żeby zdawać ten egzamin. Trochę chora sytuacja, ale póki co Gliwice to jedyne miejsce gdzie można go zdawać. Jest jednak pozytywny news:

Na egzaminatorów UAVO wyszkoliło się w Polsce kilka nowych osób, które stacjonują w Warszawie, Krakowie i jeszcze gdzieś w Trójmieście, zatem niedługo będzie opcja zdawaia UAVO w tych miastach bez konieczności przemierzania całej Polski.

Po krótkich wyjaśnieniach egzaminatora z Gliwic dostaliśmy do wypełnienia protokoły na oba egzaminy oraz karty i testy egzaminacyjne. Chwilę po 10:00 zaczął się egzamin.

Egzamin teoretyczny na UAVO

Większość osób zdawała egzamin teoretyczny na kategorię MR (MultiRotor) czyli wielowirnikowce. Trzy osoby prócz MR zdawały również kategorię A (Aeroplane) czyli samoloty.

Egzamin teoretyczny składa się z 5-ciu modułów tematycznych, z czego 4 pierwsze są wspólne dla wszystkich:

1. Podstawy prawa lotniczego (24 pytania)
2. Człowiek jako pilot i operator UAV - możliwości i ograniczenia (12 pytań)
3. Bezpieczeństwo wykonywania lotów i sytuacje niebezpieczne (12 pytań)
4. Zasady wykonywania lotów (12 pytań)
5. Moduł zależny od kategorii BSP.

Ostatni moduł jest tematyczny i zależny od kategorii drona na jaki chcemy dostać certyfikat, czyli na MR (MultiRotor), A (samolot), H (helikopter), sterowiec (AS), inny (O). Na kategorię MR było 24 pytania w tym module, na samolot chyba jeszcze więcej.

Nie wszystkie pytania są testowe. Z wszystkich modułów trafiło się w sumie 4 pytania opisowe w stylu "Podaj trzy rzeczy/sytuacje/przypadki...".

Czas na napisanie egzaminu to 1 godzina zegarowa. Egzamin jest zaliczony od 75% poprawnych odpowiedzi.

Moje odczucia

Egzamin był moim zdaniem łatwy, nawet za bardzo. Niektóre pytania, a w zasadzie odpowiedzi do wyboru były tak naciągane, że aż śmieszne ;). Generalnie z zestawu 24+12+12+12+24=84 pytań może 4-5 było takich, że mogły zaskoczyć tematem (np. na co wpływ mają wyładowania na słońcu?) lub był przy nich dylemat między 2 różnymi odpowiedziami.

Trochę szkoda, że wynikiem egzaminów jest zero-jedynkowy tzn. "ZALICZONY" lub "NIEZALICZONY". Na protokole nie ma podanej ilości uzyskanych punktów więc nie wiadomo ile się błędów popełniło i gdzie.

Pytania opisowe były równie proste i nie powinny nikomu sprawić trudności.

Atmosfera podczas zdawania była mówiąc szczerze bardzo luźna, choć egzaminator starał się pilnować. Z resztą dorosłym ludziom za bardzo nie przystoi odpisywać od innych ;). A propos wieku - tak na oko średnia wynosiła koło 30-tki - byli studenci, ale byli też ludzie koło 50-tki. Sami mężczyźni, no cóż - taka branża.

Po napisaniu egzaminu i oddaniu kart z odpowiedziami wszyscy czekali na sprawdzenie, co potrwało koło godziny i wyniki były od razu. Z tego co mi wiadomo wszyscy z grupy około 30-osobowej zdali egzamin teoretyczny.


Około godziny 12:00 było już po wszystkim. Po ogłoszeniu wyników zostały nam rozdane dwa protokoły z egzaminu - jeden dla nas do zachowania a drugi do wysłania do ULC.

Gorzej, że nie zapowiadało się wcale na to, że dojdzie do egzaminu praktycznego, bo wciąż padał deszcz. Wszyscy czekali dobrą godzinę zanim deszcz przeszedł w mniejszą mżawkę i egzaminator dał wybór: ponieważ każdy zdaje na swoim własnym sprzęcie to bierze na siebie ryzyko zamoknięcia modelu więc każdy musiał zdecydować czy zdaje praktykę czy nie. Większość podjęła wyzwanie, łącznie ze mną choć jak wiadomo w naszym quadcopterze całe bebechy elektroniczne mamy na wierzchu... Mimo wszystko nie widziało mi się przyjeżdżanie do Gliwic kolejny raz jedynie na egzamin praktyczny. Cóż, jest ryzyko jest zabawa...

Egzamin praktyczny na UAVO

Egzamin praktyczny odbywał się na terenie aeroklubu, niedaleko sali wykładowej. Ponieważ padało wciąż (choć co raz mniej) podjechaliśmy wszyscy autami jak najbliżej, żeby móc wyjąć drony tylko na czas egzaminu. Pierwsze wrażenie: jest mokro, zimno i wieje... Na szczęście przestało padać.

Egzaminator nie zwlekając i widząc, że powoli zaczynamy zgrzytać zębami z zimna zaczął prosić pierwsze osoby. Przyjęliśmy dość uczciwą kolejność - ci, co mają najdalej do domu idą najpierw, żeby mieli jeszcze trochę czasu na powrót. Zatem najpierw Szczcin, Poznań i inni, potem Wrocław i Kraków... niestety miałem najbliżej i przypadło mi latać prawie na sam koniec.

Zasady

Jeszcze przed wyjściem z sali wykładowej egzaminator opowiedział nam jak będzie wyglądał egzamin. W dużym skrócie miał to być lot po dużym kwadracie (ok. 30m), a osiągnięcie każdego z jego wierzchołków powinno być zaakcentowane zatrzymaniem drona.

Drugie okrążenie miało być na zmianę: na wznoszeniu i opadaniu - tak, żeby pokazać umiejętność płynnego manewrowania gazem i tym samym zmianę wysokości. Ostatnim ćwiczeniem była sytuacja awaryjna, czyli symulacja sytuacji, w której nasz dron znajduje się na kursie kolizyjnym z innym statkiem powietrznym.

Po zdanym lub nie zdanym egzaminie egzaminator rozdawał znów po dwa protokoły z egzaminu - jeden dla nas do zachowania, drugi do wysłania do ULC.

Moje odczucia

Decyzja o pozostaniu na egzaminie było jak najbardziej dobra. Przestało padać, trochę wiało, a
temperatura na termometrze w aucie sięgała całych 3 stopni Celsjusza... przez co pierwsze loty egzaminacyjne obserwowałem z perspektywy przedniej szyby auta przy włączonym ogrzewaniu...

Co do jego przebiegu i poziomu trudności. Generalnie nie miałem nic przeciwko, żeby zdawali ci, co mają najdalej do domu - to było bardzo uczciwe i słuszne. Jeden lot wg zasad miał trwać ok. 6 minut, ale dużo zależało od modelu drona i tego, kto jaki ma sposób latania. Jedni latali 3 minuty inni 8 minut. Generalnie chodziło o wykonanie tych trzech opisanych wyżej ćwiczeń poprawnie.

Pierwszy z lewej nasz quadcopter w oczekiwaniu na swoją kolej.

Poziom trudności wykonywanych ćwiczeń był moim zdaniem niski. Tak szczerze - żeby zdać egzamin wystarczy dobry wzrok ;) by zobaczyć położenie drona z około 40 metrów (po przekątnej kwadratu) i dodatkowo wyczucie w manewrowaniu gazem przy wznoszeniu i opadaniu na prostej.

Nasz quadcopter na chwilę przed "występem"

Egzaminu praktycznego w sumie nie zdała tylko jedna osoba, ale było to spowodowane kraksą i awarią sprzętu. Dron DJI Phantom poszedł ostro w bok w stronę pierwszego wierzchołka kwadratu i niestety stracił wysokość, zaliczył konkretnego kreta i połamał śmigła. Na nieszczęście pilot nie miał zapasowych śmigieł, a że zdawał już pod sam koniec to nie było od kogo pożyczyć takich samych (większość osób, które zdała od razu jechała do domu). Co ważne: egzaminator po kraksie powiedział, że można spróbować jeszcze raz więc egzamin nie kończy się po upadku - jest jeszcze jedna szansa.

 

"Droniarze"

Obecność na egzaminie uświadomił mi pewną rzecz - w większości droniarze to nie modelarze (trochę na wyrost, ale zaryzykuję). Może uogólniam i może jest to błędne spostrzeżenie, bo oparłem je głównie na tym, czym latali kandydaci na certyfikowanych operatorów, a były to:

• w większości DJI Phantomy w różnych wersjach
• naliczyłem aż 5 (!) sztuk DJI Inspire One (bagatela za 14-15 tyś. zł)
• 2-3 hexakoptery własnej produkcji, różnej wielkości
• jeden potężny octocopter (piękny!)
• mój skromny quadcopter własnej produkcji
• 2 samoloty

Na ok. 30 osób większość miała zatem gotowe modele DJI Phantom lub Inspire One. Kopterów z prawdziwego zdarzenia, które mogłyby służyć do prawdziwej fotografii z powietrza z użyciem lustrzanki było dosłownie 2-3. OK - rozumiem, że również DJI może robić ładne filmy z GoPro albo wbudowanej własnej kamery, ale wiecie o co mi chodzi - to nie lustrzanka do profesjonalnego użytku. My również latamy z GoPro, ale myśląc i prawdziwym zarobkowym podejściu pewnie byśmy składali coś pod lustrzankę jednak.

 

W sumie taka sytuacja nie powinna dziwić - to nie był zlot modelarski tylko egzamin na UAVO, czyli papier, który daje potem opcje sprzedaży legalnej nagrań i zdjęć z powietrza. Ale jednocześnie pokazuje, że większość tych osób planuje to robić zwykłymi Phantomami. Przypominam tylko, że obecnie zmieniło się prawo i na egzaminie uzyskuje się kategorię wagową modelu, na którym się zdaje egzamin, więc nie można sobie zdać egzaminu na Phantomie, ważącym poniżej 2kg a potem latać hexą czy octocopterem co waży 10kg.

Stwierdziłem, że "droniarze do nie modelarze", bo ilość własnoręcznie zrobionych od podstaw kopterów była stosunkowo (może 20-25%) do reszty. Zatem są to głównie osoby, które kupiły gotowe modele do lotu. W wielu przypadkach są to również całkiem majętne osoby, bo ilość DJI Inspire One mnie powaliła, ale byłem w niebo wzięty - mogłem zobaczyć te quadcoptery z bliska i są naprawdę genialne. Gdybym miał te 14 tyś. zł na zbyciu nie zastanawiałbym się nad zakupem, a póki co jest zazdrość! ;)

Dużą przyjemność sprawiło mi również obserwowanie egzaminów na kategorię A czyli samoloty. Po obejrzeniu kilkunastu lotów egzaminacyjnych kopterów była to miła odmiana dla oka ;). Trzy osoby z grupy zdawały ten egzamin.

Muszę jednak przyznać, że najbardziej podobał mi się egzamin pilota, który zdawał na pięknym hexacopterze oraz na płatowców zwanym Sky Hunter, dlatego pozwolę zaprezentować sobie kilka zdjęć z tego egzaminu:

 

 

 

 

 Ostatni egzamin odbył się chwile po 16. Po 3 godzinach marznięcia na deszczu, zimnie i wietrze można było z satysfakcję udać się do domu, z zaliczonym egzaminem na UAVO! ;)

 Pogoda w drodze powrotnej podobnie jak z Krakowa do Gliwic nie była zbyt łaskawa... znów zaczęło padać, na szczęście już po wszystkim.

Podsumowanie

Co warto wiedzieć/zrobić:

• lepiej zarezerwować sobie cały dzień, szczególnie gdy nie wiadomo jaka będzie pogoda (będzie trzeba czekać na poprawę)
• trzeba przyjechać z kompletem dokumentów potrzebnych do egzaminu, żeby do niego przystąpić, egzaminator nie zabiera tych papierów a jedynie sprawdza czy są wszystkie co potrzebne
• na egzamin teoretyczne nie trzeba umieć dat, numerów ustaw, artykułów, ustępów, paragrafów itd. a jedynie co one mówią
• dużo pytań jest na zwykłą logikę rozumowania, reszta to kwestia przeczytania odpowiednich ustaw, schematów podziału przestrzeni oraz podstawowa znajomość obsługi baterii lipol, odbiornika/nadajnika i samego koptera - ciężko tego nie zdać ;)
• pomiędzy różnymi kategoriami BSP na egzaminie teoretycznym różni się jedynie moduł 5-ty z pytaniami, cztery pierwsze są takie same
• jeśli ktoś rozpocznie procedurę zdawania tzn. chociaż podejdzie do teorii jeszcze przed wejściem ustawy o obowiązkowym szkoleniu to nawet jeśli nie zda to nie będzie musiał płacić za szkolenie, bo ma 3 terminy na zdanie teorii i 3 na praktykę (tzn. po dwie poprawki egzaminów) więc raczej w końcu zda w tej "sesji";)
• egzaminy praktyczne prowadzone są mimo słabej pogody, również w lekkim deszczu
• każdy sam decyduje o przystąpieniu do egzaminu w warunkach pogodowych, które akurat będą w tym dniu (w końcu to jego sprzęt)
• w protokół wpisywana jest kategoria wagowa drona, na którym zdaje się egzamin tzn. do 2kg, do 7kg i do 25kg, drony nie są ważone, ale jak przestrzegł egzaminator wpisanie w rubryce "opis statku" np. DJI Phantom a potem wpisanie wagi np. 3kg nic nie da, bo ULC wie, że DJI Phantom waży 1,5kg i więcej nie uniesie
• kraksa na egzaminie praktycznym nie kończy jeszcze egzaminu, można dostać drugą szansę o ile jeszcze sprzęt da radę polecieć
• ćwiczenia na egzaminie praktycznym na MR i A są z grubsza takie same: lot po kwadracie, lot ze wznoszeniem i opadaniem, ucieczka w sytuacji awaryjnej
• po zdaniu wszystkiego otrzymujemy po 2 protokoły z obu egzaminów, po jednym z nim + komplet dokumentów wysyłamy do ULC, żeby otrzymać właściwy certyfikat - świadectwo kwalifikacji UAVO
• ani na egzaminie praktycznym ani na teoretycznym nie ma żadnej punktacji, jest "zaliczony" lub "nie zaliczony"
• loty musiały odbywać się bez wspomagania GPS, na co szczególnie zwracał uwagę egzaminatorów w przypadku Phantomów
• za niedługo egzaminy UAVO będzie można zdawać w Trójmiejście, Warszawie, Krakowie i jeszcze gdzieś (nie pamiętam) - nowi egzaminatorzy są już po szkoleniu i własnych egzaminach i wkrótce będą mieli uprawnienia do egzaminowania innych.

 

Mam nadzieję, że informacje tu zawarte pomogą Wam podjąć decyzję o zdawaniu na UAVO i zdać sam egzamin ;).