Fat Shark Dominator HD - recenzja gogli FPV

Gogle Fat Shark pośród innych gogli FPV są tym, czym kamery Go Pro wśród kamer sportowych. Śmiało mogę chyba zaryzykować stwierdzenie, że to najbardziej znana i obecnie najlepiej oceniana marka gogli FPV używanych przez modelarzy. Tym bardziej cieszymy się, że w nasze ręce wpadł model gogli Fat Shark Dominator HD, który otrzymaliśmy do testów dzięki uprzejmości sklepu Avatar (www.sklepavatar.pl). Są one do kupienia we wspomnianym sklepie tutaj: http://sklepavatar.pl/pl/fat-shark-dominator-hd. Zapraszamy zatem na recenzję Dominatorów HD!

Techniczne możliwości gogli

Na początek kilka technicznych faktów:

• oferowana rozdzielczość ekranu to 800x600 SVGA
• autowybór między PAL/NTSC
• możliwość odbierania sygnałów AV 2D, AV 3D, HDMI 2D, HDMI 3D
• FOV (Field of View) = 45 stopni po przekątnej
• szklana (nie plastikowa!) optyka
• wbudowany moduł Head Tracker Trinity 3 (3-osiowy head tracker)
• wbudowana nagrywarka video (DVR) na karty microSD (port na karty)
• wejście mikro HDMI (można wpiąć GoPro, smartfona lub jakiekolwiek inne urządzenie nadające sygnał cyfrowy A/V i oglądać obraz na goglach)
• wejście i wyście AudioVideo (3,5mm - mały Jack)
• wyjście słuchawkowe stereo (3,5mm - mały Jack)
• wejście - port Head Tracker'a MiniDIN4

 

Co zawiera zestaw i co będzie potrzebne dodatkowo?

Zestaw, który otrzymujemy po zakupie zawiera:

• gogle Fat Shark Dominator HD
• szare sztywne materiałowe etui
• baterię zasilającą (Li-Po 2S 1000mAh)
• wbudowany moduł Head Tracker Trinity 3
• okablowanie A/V
• kabel z końcówką do wejścia zasilania (z drugiej strony gołe kable + i - do podłączenia dowolnej innej wtyczki do baterii Li-Po)
• kabel z przepinką na wtyki "banany" do ładowania baterii Li-Po 2S z zestawu
• ściereczkę do optyki

Wyposażenie, którego brak w zestawie:

• moduł FPV marki NexwaveRF (czyli oryginalne Fat Shark albo ImmersionRC) niezbędny do działania/odbierania sygnału - można wpiąć moduły o różnych częstotliwościach pracy: 1,3GHz, 2,4GHz lub 5,8GHz. 
• soczewki korekcyjne (-2, -4, -6 DPI) jako opcja dla gorzej widzących

My dostaliśmy do testów odbiornik FPV NexwaveRF Beta 5G8:

Ogólny opis Dominatorów HD

Zacznijmy póki co od najważniejszego czyli zasilania. W komplecie z goglami znajduje się bateria zasilająca Fat Shark Li-Po 7,4V 1000mAh ze specjalną wtyczką do zasilania gogli oraz wtyczką balansera. 

Taką baterię można ładować na dwa sposoby: przy użyciu odpowiedniej ładowarki, która pozwala na ładowanie poprzez wtyczkę balansera (my używamy do tego celu ładowarki imaxRC B3) lub przy użyciu przepinki z zestawu, która umożliwa podłączenie baterii bezpośrednio do większości ładowarek przy pomocy wtyków "bananów":

Bardzo fajny szczegół dotyczący baterii: została wyprofilowana w odpowiedni sposób, a sam pasek trzymający gogle został tak przemyślany, żeby dało się w nim "ukryć" baterię dzięki czemu nie przeszkadza, nie uciska, nie potrzebne jest dodatkowe mocowanie jej do gogli - naprawdę duży plus!

Fat Shark przewidział również chęć używania przez użytkowników innych baterii (np. zapasowych lub o większej pojemności) i z tego względu do zestawu dołączony jest krótki kabel z wtyczką pasującą do gniazda zasilania gogli, natomiast z drugiej strony są dwie gołe żyły (+ i -), do których można dolutować dowolną końcówkę (wtyczkę) i tym samym będziemy w stanie zasilać gogle również z innych baterii Li-po, oczywiście najlepiej 7,4V 2S:

Gogle zawierają dwa główne sloty z zaślepką, w których montuje się dwa główne moduły: moduł odbiornika FPV oraz moduł Head Trackera. Moduł odbiornika pokazaliśmy na zdjęciach wyżej (chodzi o NexwaveRF Beta 5G8). Po przeciwnej stronie gogle znajduje się moduł Head Trackera Trinity 3, który jest fabrycznie zamontowany w goglach Fat Shark Dominator HD i jest integralną częścią zestawu (w przeciwieństwie do modułu FPV):

Fat Shark Dominator HD posiadają regulację tzw. IPD (Interpupillary) czyli po polsku rozstawu między środkami oczu (od 57 do 73 mm). Do regulacji jest bardzo prosty i wygodny dostęp od spodu gogli.

Poza tym Dominatory HD mają całkiem sporo różnych innych wejść i wyjść, co będzia łatwiejsze do opisania na obrazku:

Na plus jest na pewno umiejscowienie wszystkich przełączników i wejść od dołu gogli dzięki czemu nie psują one ogólnego wyglądu sprzętu. Spójrzmy zatem jak to wygląda od góry:

Patrząc na powyższe zdjęcie po lewej mamy HT - przycisk włączający (prawdopodobnie) Head-Tracker. Pozostałe przyciski - zarówno strzałki jak i wystające przełączniki są umiejscowione symetrycznie co wygląda całkiem zgrabnie. I znów po lewej mamy VOL do podgłaśniania i przyciszania dźwięku natomiast czarny przełącznik służy do odtwarzania, przewijania itd. filmu video nagranego wbudowaną nagrywarką DVR (o tym zaraz).

Po prawej stronie mamy oznaczenie CH (od CHannel) i służy zwyczajnie do przeszukiwania kanałów odbiornika w celu znalezienia najsilniejszego sygnału FPV. Z kolei czarny przełącznik po prawej (na zdjęciu, a w rzeczywistości po lewej) stronie służy do regulacji obrazu - kontrastu i jasności.

Wróćmy do wspomnianej nagrywarki DVR - świetną sprawą jest możliwość nagrywania widzianego przez pilota obrazu FPV wprost na kartę microSD, a to dzięki Digital Video Recorder. Slot na kartę microSD znajduje się pomiędzy okularami od wewnętrznej strony i jest dość mało widoczny. Mały otwór w kształcie kropki poniżej sygnalizuje czerwonym światłem nagrywanie filmu na kartę:

Wykorzystując fatsharkową nagrywarkę DVR zapisaliśmy trzy różne loty na różnych konfiguracjach dla porównania:

1. Dron Tarot 250, nadajnik TS5823 200mW, kamera Tarot TL300M 600TVL
2. Dron Tarot 250, nadajnik TS5823 200mW, kamera Sony 700TVL CCD
3. Dron Walkera Runner 250 Advance z dedykowaną kamerą FPV HD 1080p, OSD i nadajnikiem FPV również z zestawu

Tak powstało krótkie filmowe porównanie:

 

Pierwsze użycie

Pamiętając stare dobre zasady z używania FOX 1,2GHz przed podłączeniem zasilania do odbiornika/nadajnika FPV obowiązkowo należy najpierw podłączyć antenę! Zwykle jej brak kończył się spaleniem końcówki mocy (sam do końca nie wiem co to oznacza, ale brzmi wystarczająco groźnie, żeby nie próbować). Nie kusząc zatem losu najpierw wpinamy antenę do naszych gogli, a potem dopiero zasilanie.

Przy pierwszy użyciu naszych gogli założyliśmy, że spróbujemy złapać sygnał z całkiem innego nadajnika FPV - dokładnie chodzi o nadajnik SkyZone TS5823 Mini, który mamy na stałe zamontowany na naszym Tarocie 250 wraz z prostą kamerą FPV Tarot TL300M 600TVL. Okazało się, że bez problemu udało nam się złapać wizję z tego nadajnika. Przy okazji moglibśmy zrobić porównanie jakości obrazu z gogli SkyZone na tym samym obrazie (z jednej kamery i nadajnika na dwóch różnych goglach). Niestety SkyZone'y nie mają opcji nagrywania tak jak Dominatory HD więc nie możemy tutaj nic sensownego pokazać poza jedynie zdjęciami, które zrobiliśmy komórką przez wizjer obu gogli:

Obraz z Fat Shark Dominator HD

Obraz z gogli SkyZone SKY-01

Oba zdjęcia zostały wykonane w tym samym czasie (po sobie), z tej samej kamery FPV (Sony 700TVL) i na standardowych ustawieniach fabrycznych (bez żadnych korekt kolorów). Mimo, że nie przedstawiają tego samego kadru, różnice są bardzo widoczne:

• w Fat Sharkach kolory są cieplejsze, intensywniejsze, bardziej nasycone, ale zarazem mniej naturalne (zdjęcie tego może nie udowadnia, ale w rzeczywistości tak jest)
• obraz w Fat Sharkach ma format 4:3, w SkyZone jest panoramiczny
• patrząc przez Fat Sharki wszystko wydaje się być bliżej "widza", najbardziej obrazowo mówiąc - to jak siedzenie w kinie w pierwszych rzędach, w przypadku SkyZone - zdecydowanie "siedzi się dalej od ekranu"
• w Fat Sharkach kąt/pole widzenia jest większy (FOV=45 stopni) i jest to odczuwalne - w SkyZone FOV = 30 stopni

Pozostałe różnice wzięte ze specyfikacji technicznej:

	Fat Shark Dominator HD	Skyzone SKY-01
CENA:	$550	$395
FPV:	45	30
ROZDZIELCZOŚĆ:	800 x 600	854 x 480
ZAKRES IPD:	57-73mm	60-68mm
Obsługiwane częstotliwości:	1.3Ghz, 2.4Ghz, 5.8GHz (32ch)	5.8Ghz (32ch)
Nagrywarka DVR:	TAK	NIE
Head-Tracker:	TAK	TAK
Diversity:	NIE	TAK
Wyjście słuchawkowe:	TAK	NIE
Wbudowana kamera przednia:	NIE	TAK
Soczewki korekcyjne:	TAK (nie w komplecie)	TAK (nie w komplecie)

Nie będę ściemniał, że sam taką tabelkę wymyśliłem - porównanie tych dwóch oraz wielu innych gogli FPV znajdziecie tutaj. Za jednymi i drugimi goglami jest kilka rzeczy, które przemawia "za" i kilka "przeciw". Ponieważ jest to jednak recenzja Dominatorów HD - na nich się skupmy.

 

Wrażenia z użytkowania i podsumowanie

Gogli mieliśmy szansę poużywać w kilkunastu lotach FPV naszym Tarotem 250 oraz Walkera Runner 250 Advance. Wrażenia ogólne są jak najbardziej pozytywne - w końcu są to gogle z górnej półki, nie zatanie, docenione na całym świecie i bez dwóch zdań należą się im wysokie noty. Ale ponieważ nie mamy żadnej skali w naszych recenzjach sprzętów postaram się zrobić to maksymalnie krótki i przejrzyście - wybiorę po 3 rzeczy na plus i na minus, a każdy będzie mógł sobie sam przemyśleć na czym mu bardziej lub mniej zależy i czy ostatecznie chciałby mieć Fat Sharki Dominator HD. A zatem...

Pros:

• duży FOV - największy na rynku, szeroki kąt widzenia, wrażenie bliskości obrazu
• nagrywarka DVR - świetna sprawa dla utrwalania lotów, przydatne przy np. poszukiwaniach miejsca przygodnego lądowania
• wymienne moduły i dzięki temu obsługiwane różne częstotliwości FPV - nie tylko 5,8GHz

Cons:

• nienaturalne kolory - może to kwestia samej kamery, może powinniśmy używać jakiejś dedykowanej np. Fat Shark Pilot HD, ale przy tych co mieliśmy na Skyzone'ach wszystko wyglądało jak w rzeczywistości, na Fat Sharkach było przejaskrawione i zbyt nasycone
• brak diversity - znów, w porównaniu do Skyzone'ów w wielu przypadkach zanikał zasięg, jednak co dwie anteny to nie jedna, wprawdzie większość pilotów FPV lata na koniczynkach, ale my w obu modelach testowaliśmy baciki i widocznie lepszy odbiór był w Skyzone'ach
• cena - tak, wiem, dla jednego dużo, dla innego mało, ale fakt jest faktem, że są to obecnie najdroższe gogle FPV na rynku, a w zestawie nie mają modułu FPV więc trzeba go dodatkowo dokupić za kolejne $20-30, łącznie robi się już $70 więcej niż porównywane Skyzone'y. 

 

Zdaję sobie sprawę, że wielu z Was wybierze Dominatory HD z racji choćby samej marki - i będzie to dobry wybór. Najbardziej chyba zauważalny jest brak diversity, które by się bardzo przydało szczególnie przy dalszych lotach, reszta jest do przeżycia. Z kolei duży FOV i bliskość obrazu stwarzają wrażenie, że faktycznie bardziej siedzi się za sterami drona niż przed ekranem kinowym, a nagrywarka DVR to świetny bajer, choć nie ma co liczyć na jakąś powalającą jakość nagrań nawet w przypadku kamery FPV z HD. To chyba tyle, do następnego!

Oryginalny manual do Fat Shark Dominator HD znajduje się tutaj.